ଭାରତ-ପାକ୍ ମଧ୍ୟରେ ୧୯୭୧ ମସିହାରେ ହୋଇଥିବା ଯୁଦ୍ଧରେ ପାକିସ୍ତାନର ଏକ ବିରାଟ ସୈନ୍ୟବାହିନୀକୁ ଆମ ଦେଶର କିଛି ସେନା ଧୂଳି ଚଟାଇଥିଲେ। ୧୯୭୧ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୧୬ତାରିଖରେ ଭାରତୀୟ ସେନା ନିକଟରେ ମୁଣ୍ଡ ନୁଆଇଁ ପାକ୍ ସେନା ପରାଜୟ ସ୍ୱୀକାର କରିଥିଲା। ଯାହାଫଳରେ ପୂର୍ବ-ପାକିସ୍ତାନ ମୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ଯାହା ଆଜି ବଙ୍ଗଳାଦେଶ ନାମରେ ନାମିତ। ସେହିଦିନଠାରୁ ଡିସେମ୍ବର ମାସର ୧୬ତାରିଖକୁ ଭାରତରେ ‘ବିଜୟ ଦିବସ’ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଉଛି। ତେବେ ଚାଲନ୍ତୁ ଜାଣିବା ୧୯୭୧ମସିହାର ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ସହ ଜଡ଼ିତ କିଛି ବିଶେଷ କଥା –
– ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ଭାରତୀୟ ସେନା ନିକଟରେ ୯୩,୦୦୦ ପାକିସ୍ତାନୀ ସୈନିକ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିଥିଲେ।
– ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ୩,୯୦୦ ଭାରତୀୟ ଯବାନ ଶହୀଦ ହୋଇଥିଲେ ଓ ପ୍ରାୟ ୧୦,୦୦୦ ଯବାନ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ।
– ଭାରତୀୟ ସୀମା ସୁରକ୍ଷା ବଳ ଓ ପୂର୍ବ-ପାକିସ୍ତାନ ତଥା ବର୍ତ୍ତମାନର ବଙ୍ଗଳାଦେଶର ମୁକ୍ତି ବାହିନୀ ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ପାକିସ୍ତାନୀ ସୈନିକଙ୍କୁ ପରାଜୟ କରିବାରେ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।
– ମୁକ୍ତି ବାହିନୀ ପାକିସ୍ତାନୀ ସୈନିକଙ୍କ ଉପରେ ବହୁ ସ୍ଥାନରେ ଆକ୍ରମଣ କରି ଧରାପଡ଼ିବା ପରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଭାରତୀୟ ସୈନିକଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରିଥିଲେ।
– ଭାରତ-ପାକ୍ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ୧୯୭୧ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୩ ତାରିଖରୁ ଡିସେମ୍ବର ୧୬ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହୋଇଥିଲା।
– ଯୁଦ୍ଧର ପରିଣାମ ଥିଲା ଭାରତର ବିଜୟ ଓ ବଙ୍ଗଳାଦେଶର ନିର୍ମାଣ।