ରାଜ୍ୟରେ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଯାନ (ଇଭି) ଚଳାଚଳକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ନୂତନ ଇଭି ନୀତି ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ଓ ପ୍ରଦୂଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଦିଗରେ ଏକ ସକାରାତ୍ମକ ପଦକ୍ଷେପ । ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା ରାଜ୍ୟରେ ୫୦ ପ୍ରତିଶତ ଇଭି ଯାନ ଚଳାଚଳର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଏକ ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନର ସୂଚନା ଦେଉଛି। ତିନି ଚକିଆ ଯାନ ପାଇଁ ୨୦,୦୦୦ ଟଙ୍କା ଏବଂ ଚାରି ଚକିଆ ଯାନ ପାଇଁ ୧.୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଘରୋଇ ଗାଡ଼ି କ୍ରେତାମାନଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିବାର ସାମର୍ଥ୍ୟ ରଖେ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଘର ଯୋଜନା ଓ ଚାରାରୋପଣ ଅଭିଯାନ ଭଳି ଅନ୍ୟ ପରିବେଶ ଅନୁକୂଳ ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ସାମଗ୍ରିକ ଭାବେ ଏକ ସୁସ୍ଥ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ଆଶା ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି ।
ତେବେ, ଇ-ବସ୍ ଚଳାଚଳ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଓଡ଼ିଶାର ବାସ୍ତବତା ଭିନ୍ନ ଚିତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରୁଛି। ଦେଶରେ ଇ-ବସ୍ ଚଳାଚଳରେ ଓଡ଼ିଶା ପଞ୍ଚମ ସ୍ଥାନରେ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ଏହି ସମସ୍ତ ବସ୍ କ୍ୟାପିଟାଲ୍ ରିଜିଅନ୍ ଅର୍ବାନ୍ ଟ୍ରାନ୍ସପୋର୍ଟ ଭଳି ସରକାରୀ ସଂସ୍ଥା ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ। ରାଜ୍ୟରେ ୧୫,୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଯାତ୍ରୀବାହୀ ବସ୍ ଚଳାଚଳ କରୁଥିବାବେଳେ ଗୋଟିଏ ବି ଘରୋଇ ଇ-ବସ୍ ଚଳାଚଳ କରୁନଥିବା ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ। ଏହା ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ ସରକାରଙ୍କ ଉଦ୍ୟମ ସତ୍ତ୍ୱେ ଘରୋଇ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଇଭି ଗ୍ରହଣ କରିବାରେ ବଡ଼ ବାଧା ରହିଛି।
ଇ-ବସ୍ ଚଳାଚଳରେ ଘରୋଇ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକର ଅନାଗ୍ରହର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଉଛି ଇ-ବସର ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟ। ଦୁଇ କୋଟି ଟଙ୍କା ମୂଲ୍ୟର ଏକ ଇ-ବସ୍ କିଣିବା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ୧୦% ସବସିଡି (ସର୍ବାଧିକ ୨୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା) ଯଥେଷ୍ଟ ନୁହେଁ। ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟ ଯଥା ଦିଲ୍ଲୀ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଓ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶରେ ୨୦ ରୁ ୩୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବସିଡି ମିଳୁଥିବାବେଳେ, ଓଡ଼ିଶାରେ ତାହା ଅପେକ୍ଷାକୃତ କମ୍। ଏହା ସହିତ ଚାର୍ଜିଂ ଷ୍ଟେସନର ଅଭାବ, ବ୍ୟାଟେରି ସ୍ୱାପିଂ ଷ୍ଟେସନ ନଥିବା, ଟୋଲ ଫି ଛାଡ଼ ନହେବା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଟିକସ ରିଆତିର ଅଭାବ ଘରୋଇ ବସ୍ ମାଲିକମାନଙ୍କୁ ନିରୁତ୍ସାହିତ କରୁଛି। ଡିଜେଲ ବସ୍ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗ କରିବା ଏବଂ ଉପଯୁକ୍ତ ସହାୟତା ନପାଇବା ଯୋଗୁଁ ଘରୋଇ ସଂସ୍ଥାମାନେ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଆସିବାକୁ ଆଗ୍ରହୀ ନୁହନ୍ତି।
ଏହି ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କୁ ଅଧିକ ବ୍ୟାପକ ଭାବରେ ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ନୂତନ ଇଭି ନୀତିରେ ଇ-ବସ୍ ଉପରେ ସବସିଡିକୁ ୧୫% କିମ୍ବା ସର୍ବାଧିକ ୩୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଏକ ଭଲ ଆରମ୍ଭ। ତେବେ, ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟ ଭଳି ୪୦ରୁ ୫୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବସିଡି, ଟିକସ ଛାଡ଼, ଟୋଲ ଫି ଛାଡ଼ ଏବଂ ପ୍ରତି ୨୦-୩୦ କିମିରେ ଚାର୍ଜିଂ ଷ୍ଟେସନର ବ୍ୟବସ୍ଥା ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ। ବସ୍ ଷ୍ଟାଣ୍ଡ, ପେଟ୍ରୋଲ ପମ୍ପ ଏବଂ ମୁଖ୍ୟ ରାଜପଥରେ ଚାର୍ଜିଂ ଭିତ୍ତିଭୂମିର ବିକାଶ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଏହା ସହିତ ଘରୋଇ ବସ୍ ମାଲିକ ସଂଘ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ସହିତ ନିୟମିତ ଆଲୋଚନା କରି ସେମାନଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ବୁଝି ଯୋଜନା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଉଚିତ।
ଭାରତରେ ଇ-ଯାନ ପାଇଁ ବ୍ୟାଟେରି ଉତ୍ପାଦନ ହେଲେ ଗାଡ଼ିର ମୂଲ୍ୟ କମିବ, ଯାହା ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିପାରିବ। ସମୁଦାୟ ପରିବେଶ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ସୁଦୃଢ କରିବା ସହିତ ଘରୋଇ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିବା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କୁ ଅଧିକ ଆକର୍ଷଣୀୟ ପ୍ରସ୍ତାବ ଆଣିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ତେବେ ଯାଇ ଓଡ଼ିଶାର ଇଭି ଯାନ ଚଳାଚଳର ଲକ୍ଷ୍ୟ ବାସ୍ତବତାର ରୂପ ନେଇପାରିବ।
