କଲକାତା: ଯୁଗ ବଦଳିଛି । ବଦଳି ଯାଇଛି ଲୋକଙ୍କ ଚଳଣି ଓ ଚିନ୍ତାଧାରା । ପୁରୁଷ ସହିତ କାନ୍ଧରେ କାନ୍ଧ ମିଳାଇ ଆଗେଇ ଚାଲିଛନ୍ତି ମହିଳା । ଚିରାଚରିତ ବୃତ୍ତିରୁ ବାହାରି ପୁରୁଷଙ୍କ ସହ ସୀମା ରକ୍ଷା କରିବା ବୃତ୍ତିରେ ନିୟୋଜିତ ଆଜି ମହିଳା । ଏଭଳି ସମୟରେ ମହିଳାକୁ ବସ୍ତୁ ସଦୃଶ୍ୟ ଦାନ କରିବାର ପରମ୍ପରାର କ’ଣ ରହିଛି ଆବଶ୍ୟକତା? ରିଗ୍ ବେଦରେ ମଧ୍ୟ ବିବାହ ପରମ୍ପରାରେ କନ୍ୟାଦାନକୁ ବାଦ୍ ଦିଆଯାଇଛି । ପିତାମାତାଙ୍କ ପାଇଁ ପୁଅ ହେଉ କିମ୍ବା ଝିଅ ଉଭୟ ସମତୁଲ୍ୟ । ତେଣୁ ଝିଅ ବିବାହ ସମୟରେ କନ୍ୟାଦାନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ନିଜ ପାରମ୍ପରିକ ପଦ୍ଧତିରୁ ବାଦ୍ ଦେଇଛନ୍ତି ଜାଦବପୁର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ସଂସ୍କୃତ ଆଧ୍ୟାପିକା ନନ୍ଦିନୀ ଭୌମିକ୍ । ଅଧ୍ୟାପିକା ନନ୍ଦିନୀ ଦେଶର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ଯିଏ କେବଳ ମହିଳା ଭାବରେ ପୌରାହିତ୍ୟକୁ ବୃତ୍ତି ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି, କନ୍ୟାଦାନ ପରି ପରମ୍ପରା ବିରୋଧରେ ମଧ୍ୟ ଜନସଚେତନତା ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି ।
ଜାଦବପୁର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଅଧ୍ୟାପିକା ହୋଇ ମଧ୍ୟ ନନ୍ଦିନୀ ସମାଜ ଓ ସାମାଜିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ତାଙ୍କ ଉଦ୍ୟମ ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି । ସେ ଭିନ୍ନ ଜାତି ଓ ଭିନ୍ନ ଧର୍ମ ମଧ୍ୟରେ ହେଉଥିବା ବିବାହକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ସହ ନିଜେ ସହଯୋଗର ହାତ ବଢାଇଛନ୍ତି । ଏପରିକି ସେମାନଙ୍କ ବିବାହରେ ନିଜେ ପୁରୋହିତ ଦାୟିତ୍ୱ ତୁଲାଉଛନ୍ତି ନନ୍ଦିନୀ । ନନ୍ଦିନୀଙ୍କ ଏଭଳି କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଚ୍ଛଦରେ ତାଙ୍କ ଗୁରୁ ଗୌରୀ ଧର୍ମପାଳଙ୍କ ଭୂମିକା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ସେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଉଦେ୍ଦଶ୍ୟ ନେଇ ଜୀବନ ବ୍ୟାପୀ ସଂସ୍କୃତ ଶିକ୍ଷା ସମେତ ପୌରାହିତ୍ୟ ବୃତ୍ତିରେ ଲିପ୍ତ ଥିଲେ । ଏହି ମହତ୍ ଉଦେ୍ଦଶ୍ୟକୁ ଆଉ ଦୁଇ ପାଦ ଆଗେଇ ନେଇ ନନ୍ଦିନୀ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି ଏଭଳି ନିଆରା ବ୍ୟବସ୍ଥା । ଏପରିକି ବିବାହ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଯେଉଁ ପାରିଶ୍ରମିକ ମିଳେ ତାହା ସେ ଓଡ଼ିଶାର ପୁରୀସ୍ଥିତ ବାଲିଘାଇରେ ଥିବା ଅନାଥ ଆଶ୍ରମକୁ ଦାନ କରି ଦିଅନ୍ତି । ଏପରି ସଂସ୍କୃତର ଏକାଧିକ ଶ୍ଳୋକକୁ ଇଂରାଜୀରେ ଅନୁବାଦ କରିବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ନନ୍ଦିନୀ ଓ ତାଙ୍କ ସହଯୋଗୀ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । କେତେକ ବିବାହରେ ପୁରୋହିତ ଭୁଲ ସଂସ୍କୃତ ଉଚ୍ଚାରଣ କରୁଥିବା ଲକ୍ଷ କରି ଏହି ମନ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକକୁ ଇଂରାଜୀ ଓ ବଙ୍ଗଳୀରେ ଅନୁବାଦ କରିବା ଦିଗରେ ସେ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି ।