ସମାଜ ଲାଇଭ ଡ଼େସ୍କ : ଆଜିକାଲି କିଏ ବା ଯାତ୍ରା କରିବାକୁ ଭଲ ପାଏ ନାହିଁ ? ଯାତ୍ରାର ନାମ ଶୁଣିବା ମାତ୍ରେ ନୂତନ ସ୍ଥାନ, ସ୍ୱାଦିଷ୍ଟ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ରୋମାଞ୍ଚକର ଅଭିଜ୍ଞତାର ପ୍ରତିଛବି ମନେ ପଡ଼ିଯାଏ । ତଥାପି କିଛି ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଯାତ୍ରା ସର୍ବଦା ଏକ ମଜାଦାର ଅଭିଜ୍ଞତା ହୋଇନଥାଏ । କାରଣ ଘରୁ ବାହାରିବା ମାତ୍ରେ ସେମାନଙ୍କର ପେଟରେ ସମସ୍ଯା ଦେଖାଯାଏ । କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ, ଫୁଲିବା, କ୍ରାମକ ଏବଂ ଅସ୍ୱସ୍ତି ସମଗ୍ର ଯାତ୍ରାକୁ ନଷ୍ଟ କରିପାରେ । ଏହା ଏକ ସାଧାରଣ ସମସ୍ୟା, ଯାହାକୁ “ଭ୍ରମଣ କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ” ବା “ଛୁଟି କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ” କୁହାଯାଏ। ନ୍ୟାସନାଲ୍ ଲାଇବ୍ରେରୀ ଅଫ୍ ମେଡିସିନରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଦୀର୍ଘଯାତ୍ରା ସମୟରେ ପ୍ରାୟ ୪୦-୬୦% ଯାତ୍ରୀ ଭ୍ରମଣ କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି । ତଥାପି, କିଛି ଆବଶ୍ୟକୀୟ ସତର୍କତା ଅବଲମ୍ବନ କରି ଏହି ସମସ୍ୟାକୁ ଏଡାଯାଇପାରିବ । ତେବେ ଜାଣନ୍ତୁ ଏହି ସମସ୍ୟରୁ କିପରି ମଉକ୍ତି ପାଇ ପାରିବେ
ପ୍ରଶ୍ନ : ଯାତ୍ରା ସମୟରେ କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ ହେବା ସାଧାରଣ କି ?
ଉତ୍ତର : ଯାତ୍ରା ସମୟରେ କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ ବହୁତ ସାଧାରଣ । ଏହା ପ୍ରାୟତଃ ସେତେବେଳେ ହୁଏ ଯେତେବେଳେ ଆମର ନିୟମିତ ମଳତ୍ୟାଗରେ ବାଧା ଉପୁଜେ ଏବଂ ଆମେ ୧-୨ଦିନ ପାଇଁ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ମଳତ୍ୟାଗ କରିପାରି ନଥାଉ । ଏହା ମଳକୁ କଠିନ କରିଥାଏ ଏବଂ ଗ୍ୟାସ୍, ଭାରୀପଣ, ଫୁଲିବା ଏବଂ ପେଟରେ କ୍ରାମକ ଭଳି ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରେ।
ପ୍ରଶ୍ନ: ଯାତ୍ରା କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ କାହିଁକି ହୁଏ ?
ଉତ୍ତର : ଯାତ୍ରା କାର୍ଯ୍ୟରେ ବିଘ୍ନ, ଖାଦ୍ୟ ଅଭ୍ୟାସରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ପାଣି ପିଇବାରେ ହ୍ରାସ, ଦୀର୍ଘ ସମୟ ବସିବା, ନିଦ୍ରାର ଅଭାବ ଏବଂ ଶୌଚାଳୟ ଶୈଳୀରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ମଳତ୍ୟାଗକୁ ଧୀର କରିଦିଏ । ଏହି କାରଣରୁ ଅନେକ ଲୋକ ଯାତ୍ରା ସମୟରେ କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ, ପେଟ ଫୁଲିବା ଏବଂ ଗ୍ୟାସ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ।
ପ୍ରଶ୍ନ: ଯାତ୍ରା କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟର ଲକ୍ଷଣ କ’ଣ ?
ଉତ୍ତର : ଯାତ୍ରା କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ ଧୀରେ ଧୀରେ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ଏବଂ ସମୟ ସହିତ ସମଗ୍ର ପାଚନ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ । ତେଣୁ, ଏହାର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକୁ କେବେ ଅଣଦେଖା କରନ୍ତୁ ନାହିଁ । ପେଟରେ ସାମାନ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ରଣା କିମ୍ବା ଅସ୍ୱସ୍ତି , ସାଧାରଣ ସମୟରେ ମଳତ୍ୟାଗ ନ ହେବା , କଠିନ କିମ୍ବା ଶୁଷ୍କ ଝାଡ଼ା , ପେଟରେ ଭାରୀ କିମ୍ବା ପୂର୍ଣ୍ଣତା ଅନୁଭବ , ପେଟ ଫୁଲିବା, ଗ୍ୟାସ୍, କିମ୍ବା କ୍ରାମକ ଏହାର ଲକ୍ଷଣ ।
ପ୍ରଶ୍ନ: ଯାତ୍ରା କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ ପାଇଁ କିଏ ଅଧିକ ବିପଦରେ ଥାଏ ?
ଉତ୍ତର : ଯେଉଁମାନଙ୍କର ପୂର୍ବରୁ କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ, IBS, ଥାଇରଏଡ୍ ସମସ୍ୟା, ମଧୁମେହ, ଡିହାଇଡ୍ରେସନ୍ କିମ୍ବା ପାଚନ ସମସ୍ୟା ଅଛି ସେମାନଙ୍କର ବିପଦ ଯଥେଷ୍ଟ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ, କିଛି ଲୋକ ଯାତ୍ରା ସମୟରେ ଏହି ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଅନ୍ତି, ଯେପରିକି , ବୟସ୍କ ,ଛୋଟପିଲା ଏବଂ ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳା ।
ପ୍ରଶ୍ନ: ଡିହାଇଡ୍ରେସନ୍ କିପରି କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟର କାରଣ ହୁଏ ?
ଉତ୍ତର : ଯାତ୍ରା ସମୟରେ ଲୋକମାନେ ପ୍ରାୟତଃ କମ୍ ପାଣି ଏବଂ ଅଧିକ ଚା, କଫି ଏବଂ ଥଣ୍ଡା ପାନୀୟ ପିଅନ୍ତି । ଏହା ତରଳ ସନ୍ତୁଳନକୁ ବିଚଳିତ କରେ ଏବଂ ମଳକୁ କଠିନ କରିଥାଏ । ଏହି କାରଣରୁ ଯାତ୍ରା ସମୟରେ କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ।
ପ୍ରଶ୍ନ: ଯାତ୍ରା କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ ଏଡାଇବା ପାଇଁ କ’ଣ କରିବା ଉଚିତ ?
ଉତ୍ତର : ଯାତ୍ରା କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ ଏଡାଇବା ପାଇଁ, ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପାଣି ପିଇବା ଏବଂ ଫାଇବରଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ । ଏହା ସହିତ, ଆପଣଙ୍କର ଦୈନନ୍ଦିନ କାର୍ଯ୍ୟ (ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ଶୋଇବା ସମୟ) ରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି ନକରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ । ଲମ୍ବା ଯାତ୍ରା ସମୟରେ ଅଳ୍ପ ସମୟ ଚାଲନ୍ତୁ । ଜଙ୍କ୍ ଫୁଡ୍ କମ ଖାଆନ୍ତୁ ଏବଂ ନିୟମିତ ପରିସ୍ରା ଯାଆନ୍ତୁ । ନିୟମିତ ଗତି ଏବଂ ଉପଯୁକ୍ତ ଜଳୀୟ ଅଂଶ ଅନ୍ତନଳୀକୁ ସକ୍ରିୟ ରଖେ ଏବଂ ଯାତ୍ରା କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟକୁ ରୋକିଥାଏ ।
ପ୍ରଶ୍ନ: ଯାତ୍ରା କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ ସାଧାରଣତଃ କେତେ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥାଏ ?
ଉତ୍ତର : ଯାତ୍ରା କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ ସାଧାରଣତଃ ୧-୨ଦିନରେ ସମାଧାନ ହୁଏ । ତଥାପି, ଯଦି କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ ୩-୪ ଦିନରୁ ଅଧିକ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥାଏ ତେବେ ତୀବ୍ର ପେଟ ଯନ୍ତ୍ରଣା କିମ୍ବା ବାନ୍ତି ହୁଏ । ଏପରି ହେଲେ ତୁରନ୍ତ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ସହିତ ପରାମର୍ଶ କରନ୍ତୁ ।
ପ୍ରଶ୍ନ: କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ ରୋକିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ନାସ୍ତା ?
ଉତ୍ତର : ନାସ୍ତା ଶରୀରର ଅନ୍ତନଳୀ ଘଣ୍ଟାକୁ ସକ୍ରିୟ କରେ। ବିଶେଷକରି ଫାଇବରଯୁକ୍ତ ନାସ୍ତା (ଯେପରିକି ଓଟ୍ସ, ଫଳ ଏବଂ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଶସ୍ୟ) ଅନ୍ତନଳୀ ଗତିକୁ ବୃଦ୍ଧି କରେ ଏବଂ ପେଟ ସଫା କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।
ପ୍ରଶ୍ନ: ଯାତ୍ରା ସମୟରେ କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ ହେଲେ କ’ଣ କରିବା ଉଚିତ?
ଉତ୍ତର : ଏହି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଭୟଭୀତ ହେବାର କୌଣସି ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ । ଅଧିକାଂଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ, ଏହି ସମସ୍ୟାକୁ ଓଭର-ଦି-କାଉଣ୍ଟର (OTC) ଔଷଧ ସହିତ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଇପାରିବ । ପ୍ରଥମେ ଜଳୀୟତା ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତୁ, କାରଣ ଏଗୁଡ଼ିକ ଶୀଘ୍ର ପାଚନକୁ ଉନ୍ନତ କରିପାରିବ।
ପ୍ରଶ୍ନ: କେବେ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ସହିତ ପରାମର୍ଶ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ?
ଉତ୍ତର: ଯଦି କୋଷ୍ଠକାଠିନ୍ୟ ୪-୫ଦିନରୁ ଅଧିକ ସମୟ ପାଇଁ ରହିଥାଏ ଏବଂ ତା ସହିତ ପ୍ରବଳ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ବାନ୍ତି, ମଳରେ ରକ୍ତ, ପେଟରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା କିମ୍ବା ଜ୍ୱର ହୁଏ, ତେବେ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ସହିତ ପରାମର୍ଶ କରନ୍ତୁ।
