ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ମୁହୂର୍ତ୍ତର ବିଶେଷ ମହତ୍ତ୍ବ ରହିଛି। ଅଧିକତଃ ଦେଖାଯାଇଥାଏ ଯେ, କିଛି ଲୋକ ଯେକୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ବାହାର କରିଥାଆନ୍ତି। କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ପ୍ରତ୍ୟେକ କାମ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଶୁଭ ସମୟ ରହିଛି। ତେଣୁ ଏହି କାରଣରୁ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ବାହାର କରାଯାଏ। ଜ୍ୟୋତିଷଙ୍କ ଅନୁସାରେ, ୨୪ ଘଣ୍ଟାରେ ୩୦ଟି ମୁହୂର୍ତ୍ତ ରହିଛି। ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦୟ ପୂର୍ବରୁ ଦୁଇଟି ମୁହୂର୍ତ୍ତ ରହିଛି। ପ୍ରଥମଟି ବିଷ୍ଣୁ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ଓ ଦ୍ବିତୀୟଟି ବ୍ରହ୍ମ ମୁହୂର୍ତ୍ତ।
ସକାଳ ୪.୨୪ ଠାରୁ ୫.୧୨ ସମୟକୁ ବ୍ରହ୍ମ ମୁହୂର୍ତ୍ତ କୁହାଯାଏ। ଜ୍ୟୋତିଷମାନେ ଏହି ମୁହୂର୍ତ୍ତ ସମ୍ବନ୍ଧରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ବ୍ରହ୍ମ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ଉଠିବା ଦ୍ବାରା ବୁଦ୍ଧି, ବଳ, ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଓ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତି ହୋଇଥାଏ। ଏହି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ପରିବେଶରେ ଅମ୍ଳଜାନର ସ୍ତର ଅଧିକ ରହିଥାଏ। ଯଦି ବ୍ରହ୍ମ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ବ୍ୟାୟାମ କରାଯାଏ ତେବେ ଶରୀରକୁ ଶୁଦ୍ଧ ଅମ୍ଳଜାନ ମିଳିଥାଏ। ଏହାଦ୍ବାରା ଶରୀରକୁ ଶକ୍ତି ମିଳିବା ସହ ରକ୍ତ ଶୁଦ୍ଧ ରହିଥାଏ। ଏହି ସମୟରେ ବ୍ୟାୟାମ କରିବା ଦ୍ବାରା ଶରୀରକୁ ଅନେକ ଲାଭ ମିଳିଥାଏ।
ବ୍ରହ୍ମ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ବିଦ୍ୟାର୍ଥୀମାନେ ପାଠ ପଢିବା ଉତ୍ତମ ଅଟେ। ଏହି ସମୟରେ ମସ୍ତିଷ୍କ ସତେଜ ଥାଏ ଓ ପାଠ ପଢିବା ପାଇଁ ମନ ଲାଗେ। ଏହି ସମୟରେ ମନ ଶାନ୍ତି ରହିଥିବା କାରଣରୁ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ଖରାପ ବିଚାର ଆସେ ନାହିଁ। ଏହାଦ୍ବାରା ପାଠ ପଢିବା ପାଇଁ ଏକାଗ୍ରତା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ। ଏବଂ ପଢିଥିବା ପାଠ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ମନେ ରହିଥାଏ।
କିନ୍ତୁ ଏହି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ କିଛି ଏପରି କାମ ରହିଛି ଯାହା କରିବା ଅଶୁଭ ଅଟେ। ଏହି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ନକରାତ୍ମକ ବିଚାର ମନରେ ଆଣିବା, ନିଦ୍ରା ଓ କୌଣସି ସ୍ଥାନକୁ ଯାତ୍ରା କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ। ଏପରି କରିବା ଅଶୁଭ ଅଟେ। ବ୍ରହ୍ମ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ସର୍ବଦା ଭଗବାନଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରିବା ଉଚିତ।
