ଚୈତ୍ର ନବରାତ୍ର ଚଳିତ ବର୍ଷ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୫ରୁ ଆରମ୍ଭ ହେବ। ଆଶ୍ବିନ ମାସ ଦୁର୍ଗା ପୂଜା ନବରାତ୍ର ଭଳି ମଧ୍ୟ ଚୈତ୍ର ନବରାତ୍ର ପାଳନ କରାଯାଏ। ନଅ ଦିନ ଧରି ଦେବୀ ଦୁର୍ଗାଙ୍କର ବିଭିନ୍ନ ରୂପକୁ ପୂଜା କରାଯାଏ। ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା, କେଉଁ ତାରିଖରେ ଦେବୀଙ୍କ ରୂପକୁ ପୂଜା କରାଯିବ ଏବଂ କିଭଳି ପ୍ରସନ୍ନ କରାଯିବ।
ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୫ ନବରାତ୍ରର ପ୍ରଥମ ଦିନରେ ମା’ ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ଶୈଳପୁତ୍ରୀ ରୂପ ପୂଜା କରାଯାଏ। ଏହି ଦିନ ମାତାଙ୍କୁ ଗାଈ କ୍ଷୀରରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଭୋଗ ଅର୍ପଣ କରାଯାଏ। ଦେବୀ ଶୈଳପୁତ୍ରୀଙ୍କୁ ଡାଳିମ୍ବ ନିଶ୍ଚୟ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ। ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ, ଡାଳିମ୍ବ ଦେଲେ ଦେବୀ ଶୀଘ୍ର ପ୍ରସନ୍ନ ହୁଅନ୍ତି। କାରଣ ଡାଳିମ୍ବ ଦେବୀଙ୍କ ପ୍ରିୟ ଫଳ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ।
ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୬ ନବରାତ୍ରର ଦ୍ୱିତୀୟ ଦିନରେ ମାତା ଦୁର୍ଗାଙ୍କୁ ବ୍ରହ୍ମଚରିଣୀ ଭାବରେ ପୂଜା କରାଯାଏ। ଚିନି, ମିଶ୍ରି ଏବଂ ପଞ୍ଚାମୃତ ଭୋଗ ଲଗାନ୍ତୁ। ଏହି ଦିନ ଦେବୀଙ୍କୁ ପ୍ରସାଦ ଭାବରେ ୨ଟି ସେଓ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ।
ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୭ ନବରାତ୍ରର ତୃତୀୟ ଦିନରେ ଦେବୀ ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗାଙ୍କୁ କ୍ଷୀର କିମ୍ବା ଦୁଗ୍ଧଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ଅର୍ପଣ କରିବା ଉଚିତ୍। କଦଳୀ ଏବଂ ନାଲି ସେଓ ମଧ୍ୟ ମାତାଙ୍କୁ ଖୁବ୍ ପସନ୍ଦ। ଏହା କରି ସମସ୍ତ ମନ୍ଦ ଶକ୍ତି ଦୂର ହୋଇଥିାଏ। ଦେବୀ ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗାଙ୍କୁ ୩ଟି କଦଳୀ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ।
ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୮ ନବରାତ୍ରର ଚତୁର୍ଥ ଦିନରେ, ମାତାଙ୍କର ଚତୁର୍ଥ ରୂପ ଅର୍ଥାତ୍ ଏହି ଦିନ ଦେବୀ କୁଶମଣ୍ଡାଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ। ତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବା ଦ୍ବାରା ଜଟିଳ ରୋଗରୁ ମୁକ୍ତି ମିଳିଥାଏ ଏବଂ ସମସ୍ତ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଦୂର ହୋଇଥାଏ। ଏହି ଦିନ ଦେବୀଙ୍କୁ ମାଲପୁଆ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ। ଚତୁର୍ଥ ଦିନରେ ଦେବୀ କୁଶମଣ୍ଡାଙ୍କୁ ୪ଟି ମୋତି ଅର୍ପଣ କରାଯାଏ।
ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୯ ନବରାତ୍ର ପଞ୍ଚମ ଦିନରେ ଦେବୀ ସ୍କନ୍ଦମାତାଙ୍କ ପୂଜା କରିବା ଦ୍ୱାରା ଭକ୍ତଙ୍କ ସମସ୍ତ ଇଚ୍ଛା ପୂରଣ ହୋଇଥାଏ। ନବରାତ୍ରୀଙ୍କ ପଞ୍ଚମ ଦିନରେ ଦେବୀଙ୍କୁ କଦଳୀ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ କିମ୍ବା ଏହାକୁ ପ୍ରସାଦ ଭାବରେ ଦାନ କରନ୍ତୁ। ଫଳରେ ଦେବୀ ସ୍କନ୍ଦାମାତାଙ୍କୁ ୫ଟି ଅଙ୍ଗୁର ଗୁଚ୍ଛ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ।
ମାର୍ଚ୍ଚ ୩୦ ନବରାତ୍ରର ଷଷ୍ଠ ଦିନରେ ଦେବୀ କାତିୟାନୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବା ଦ୍ବାରା ଧର୍ମ, ଅର୍ଥ, କାମ ଏବଂ ମୋକ୍ଷ ପ୍ରାପ୍ତତି ହୋଇଥାଏ। ମହୁ ଅର୍ପଣ କରିବା ଦ୍ବାରା ମାତା କାତିୟାନି ଖୁସି ହୋଇଥାନ୍ତି। କାଟିୟାନୀ ମାତାଙ୍କୁ ୬ଟି ଗୁଆ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ।
ମାର୍ଚ୍ଚ ୩୧ ନବରାତ୍ରର ସପ୍ତମ ଦିନରେ କାଳରାତ୍ରିଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ। ଭୂତ ଏବଂ ଭୂତମାନଙ୍କଠାରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇଥିବା ଦେବୀ କାଳରାତ୍ରିଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବା ଦ୍ୱାରା ସମସ୍ତ ଦୁଃଖ ଦୂର ହୁଏ। ଗୁଡରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନୈବେଦ୍ୟ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ।
ଏପ୍ରିଲ ୧ ନବରାତ୍ରର ଅଷ୍ଟମ ଦିନରେ ମାତାଙ୍କ ମହାଗୌରୀ ସ୍ବରୂପକୁ ପୂଜା କରାଯାଏ। ଏହି ଦିନ ଦେବୀଙ୍କୁ ନଡ଼ିଆ ଅର୍ପଣ କରିବା ଦ୍ୱାରା ଘରେ ସୁଖ ଓ ସମୃଦ୍ଧି ଆସିଥାଏ। ମହାଗୌରୀ ପୂଜା କରିବା ପରେ ପୁରୀ, ହାଲୱା ଏବଂ ଚାଣା ପ୍ରସ୍ତୁତି କରି କନ୍ୟାଙ୍କୁ ଖାଇବାକୁ ଦେବା ଶୁଭ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ।
ଏପ୍ରିଲ ୨ ନବରାତ୍ରର ଶେଷ ଦିନରେ ମାତା ସିଦ୍ଧିଦାତ୍ରୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ। ମାତା ସିଦ୍ଧିଦାତ୍ରୀ ଦେବୀ ଜଗତକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରନ୍ତି ବୋଲି ବିଶ୍ବାସ କରାଯାଏ। ଏହି ଦିନ ମାତାଙ୍କୁ କୁରୀ, ଚଣା, ଖୀରି ଭୋଗ ଲଗାନ୍ତୁ। ନବରାତ୍ରୀଙ୍କ ଶେଷ ଦିନରେ ମା’ ସିଦ୍ଧିଦାତ୍ରୀଙ୍କୁ ୯ଟି କମଳା ନୈବେଦ୍ୟ ଭାବେ ଅର୍ପଣ କରିବା ଶୁଭ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ।
