ୱାଶିଂଟନ ଡିସି: ବର୍ଦ୍ଧିତ ଶୁଳ୍କକୁ ନେଇ ଭାରତ-ଆମେରିକା ସମ୍ପର୍କରେ ତିକ୍ତତା ଦେଖାଦେଇଛି। ତେବେ ଶେଷରେ ଆମେ ଏକାଠି ହେବୁ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ଆମେରିକାର ଅର୍ଥ ସଚିବ ସ୍କଟ୍ ବେସେଣ୍ଟ। ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତି ନେଇ ଆଲୋଚନା ଚାଲିଛି; କିନ୍ତୁ ସମାଧାନ ହେବାଠାରୁ ବହୁତ ଦୂରରେ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି। ଭାରତୀୟ କୃଷି ଏବଂ ଦୁଗ୍ଧ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ପ୍ରବେଶ ପାଇଁ ଆମେରିକୀୟ ଦାବି ପ୍ରତି ଭାରତର ଦୃଢ଼ ପ୍ରତିରୋଧ ଆଲୋଚନା ଚୂଡ଼ାନ୍ତରେ ପ୍ରମୁଖ ବାଧକ ସାଜିଛି।
ଆମେରିକାରେ ଆମଦାନୀ ହେଉଥିବା ଭାରତୀୟ ସାମଗ୍ରୀ ଉପରେ ୫୦ ପ୍ରତିଶତ ଶୁଳ୍କ ଲାଗୁ ହେବା ଦିନ, ଆମେରିକାର ଅର୍ଥ ସଚିବ ସ୍କଟ୍ ବେସେଣ୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଭାରତ-ଆମେରିକା ସମ୍ପର୍କ ଏକ ଜଟିଳ ସ୍ଥିତିରେ ରହିଛି, କିନ୍ତୁ ‘ଦିନର ଶେଷରେ ଦୁଇ ଦେଶ ଏକତ୍ର ହେବେ’ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି। ବେସେଣ୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ଏବଂ ୱାଶିଂଟନ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କରେ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଅସ୍ଥିରତା କେବଳ ଭାରତ ଦ୍ୱାରା ରୁଷ୍ ତୈଳର ପ୍ରଚୁର କ୍ରୟ ଯୋଗୁଁ ନୁହେଁ, ବରଂ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତିରେ ହେବାରେ ବିଳମ୍ବ ଯୋଗୁଁ ମଧ୍ୟ ହୋଇଛି। ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପ ଏବଂ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବହୁତ ଭଲ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି। ‘ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ଗଣତନ୍ତ୍ର; ଆମେରିକା ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ଅର୍ଥନୀତି। ତେଣୁ ମୁଁ ଭାବୁଛି ଦିନର ଶେଷରେ ଆମେ ଏକାଠି ହେବୁ’ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି। ଭାରତୀୟ ବାଣିଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଅଧିକାରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆମେରିକା ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ ବନ୍ଦ ହୋଇନାହିଁ ଏବଂ ଶୁଳ୍କର ପ୍ରଭାବକୁ କମ୍ କରିବା ପାଇଁ ସମସ୍ତ ସମ୍ଭାବନା ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବା ପାଇଁ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଯୋଗାଯୋଗରେ ଅଛି।
ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ; ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତି ଚୂଡ଼ାନ୍ତ କରିବା ନେଇ ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ଆମେରିକୀୟ ପ୍ରତିନିଧି ଅଗଷ୍ଟ ୨୫ରେ ଭାରତ ଆସିବାର ଆଶା କରାଯାଉଥିଲା କିନ୍ତୁ, ଅଗଷ୍ଟ ୬ରେ ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପ ଭାରତ ଉପରେ ୫୦ ପ୍ରତିଶତ ଶୁଳ୍କ ଘୋଷଣା କରିବା ପରେ ଆଲୋଚନା ବାତିଲ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ଚଳିତ ବର୍ଷ ଫେବୃଆରୀରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ୱାଶିଂଟନ ଗସ୍ତ କରିବା ପରେ ଭାରତ-ଆମେରିକା ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତି ଆଲୋଚନା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଉଭୟ ନେତା ବର୍ଷ ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ଏକ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିବାକୁ ଯୋଜନା ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ଭାରତ ଏବଂ ଆମେରିକା ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତି ପାଇଁ ସନ୍ଦର୍ଭର ସର୍ତ୍ତାବଳୀ (ଟିଓଆର୍) ମଧ୍ୟ ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ କୃଷି ଏବଂ ମଧ୍ୟମ ଆକାରର ଯାନବାହନ ନିମନ୍ତେ ବଜାର ପ୍ରବେଶ ପାଇଁ ସୁରକ୍ଷା ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ଭାରତର ମନୋଭାବ ବାଣିଜ୍ୟ ଆଲୋଚନାକାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମତଭେଦ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ସହିତ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତି ଆଲୋଚନା ଉପରେ ୱାଶିଂଟନ ମଧ୍ୟ ହତାଶ ହୋଇଛି, କାରଣ ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଭାରତ ଆମେରିକା ସହିତ ପ୍ରଥମେ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତି କରିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଥିଲା। ଭାରତୀୟ କୃଷି ଏବଂ ଦୁଗ୍ଧ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ପ୍ରବେଶ ପାଇଁ ଆମେରିକୀୟ ଦାବି ପ୍ରତି ଭାରତର କଠୋର ପ୍ରତିରୋଧ ଆଲୋଚନା ଚୂଡ଼ାନ୍ତରେ ପ୍ରମୁଖ ବାଧକ ସାଜିଥିଲା। ଏଥିସହ ଭାରତୀୟ ତୈଳ ବିଶୋଧକ ରୁଷୀୟ ଅଶୋଧିତ ତୈଳର ଅତ୍ୟଧିକ ଆମଦାନୀ କରିବା ଟ୍ରମ୍ପ ପ୍ରଶାସନ ପାଇଁ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ଅଗଷ୍ଟ ପୂର୍ବରୁ, ଟ୍ରମ୍ପ ଭାରତର ରୁଷୀୟ ତୈଳ ଆମଦାନୀ ପାଇଁ ଦଣ୍ଡ ସ୍ୱରୂପ ଗତ ମାସରେ ଭାରତୀୟ ସାମଗ୍ରୀ ଉପରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିବା ୨୫ ପ୍ରତିଶତ ଶୁଳ୍କ ବ୍ୟତୀତ ଅତିରିକ୍ତ ୨୫ ପ୍ରତିଶତ ଶୁଳ୍କ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ତେବେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଭାବେ ମସ୍କୋ ତୈଳର ଶୀର୍ଷ କ୍ରେତା ଚୀନ୍ ବିରୋଧରେ ଆମେରିକା ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏପରି କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିନାହିଁ।
